Afgelopen vrijdagavond 24 maart nam Remco Wester ons mee op een ‘wijkwandeling’ in woord en beeld naar de fascinerende wereld van korstmossen. Zaterdag 25 maart ging een club van nieuwsgierige enthousiastelingen samen met Remco op onderzoek uit; de natuursafari op Vrijstaat Thialf.
De meeste mensen denken dat alle grijze, gelige of bruingroene vlekken op stoepen kauwgomplakken zijn. Niets is minder waar, als je inzoomt, zie je korstmossen. Ook op bomen, oude muren of betonnen randen vind je uiteenlopende soorten korstmossen. Het zijn werelden op zichzelf, het zijn ware kunstwerkjes!
Korstmossen zijn geen planten, maar schimmels die in een symbiose samenleven met algen. De schimmel en de alg hebben elkaar nodig, waarbij ze het vocht en de voedingsstoffen uit lucht en regenwater halen. Ze hebben geen wortels maar schimmeldraden. Korstmossen kunnen allerlei kleuren hebben: geel, oranje, bruin, groen en zelfs zwart. Qua vorm en textuur vind je ze ook in alle soorten en maten.
Korstmossen bestaan al miljoenen jaren. Het zijn één van de langst levende organismen op aarde en je vindt ze overal. Iedere soort heeft zijn eigen groeiplek. Zo vind je bepaalde soorten op bomen, op stenen muurtjes, houten paaltjes, dakpannen, op stoepranden en electriciteitskasten.
Remco struinde het hele Spijkerkwartier af en vond bijzondere exemplaren. De zeldzame groene poederkorst onder de oude tuinhekwerken in de Parkstraat. Kerkcitroenkorst op de Martinuskerk en kastanjebruine schotelkorst in de Watertuin.
Korstmossen zijn onschadelijk. Ze dringen niet binnen in bijv. een boom, maar leven er oppervlakkig op. Hun voedingsstoffen halen ze uit de algen waarmee ze samenleven. Als bodembedekker vormen ze een bron van voedsel voor andere levende organismen. Insecten nestelen zich in korstmossen en vogels gebruiken ze om een nestje te bouwen.
Samen met zijn dochter Louna brengt natuurliefhebber Remco de natuur op Vrijstaat Thialf in kaart ( Zie ook het leuke artikel in de laatste wijkkrant). Remco deelt graag zijn ervaringen, door al het natuurleven te leren kennen en de onderlinge samenhang te zien: ‘Je kunt dan een landschap ‘lezen’’. Eenmaal in aanraking gekomen met korstmossen, ging er een nieuwe wereld voor hem open. ‘We zijn gewend ons te richten op het grote plaatje, maar als je inzoomt dan is dit echt prachtig!’
Korstmossen zijn dus enorm belangrijk om de natuur om ons heen beter te kunnen analyseren en begrijpen. Je kunt dan ook veel aan de korstmossen aflezen. Korstmossen zijn bijvoorbeeld zeer gevoelig voor luchtvervuiling. Wetenschappers gebruiken al tientallen jaren korstmossen als hulpmiddel om de luchtkwaliteit te beoordelen.
Alle deelnemers van de natuursafari afgelopen zaterdag waren in het bezit van een ‘juweliersloepje’ -die maar liefst 40x vergroot. Remco nam hen mee in de bijzondere wereld van de korstmossen. De deelnemers zoomden in op prachtige korstmossen die in het klein complete landschappen vormen met de mooiste kleuren, texturen en vormen op bomen, muurtjes en zwerfkeien!
Sommigen lijken op bladeren, andere op struikjes en weer anderen vormen letterlijk een korst. En dan hebben ze ook nog eens leuke namen: bruin boomspijkertje, beukenknikker, metaalsteenschubje.
Het was bovendien een grappig gezicht die korstmossenspeurders met hun neus tegen bomen en op muurtje gedrukt. Kortom een geslaagde natuursafari met na afloop gezamenlijk soep, met dank aan Odin voor de ‘no waste’ ingrediënten.
Het deelnemen aan de lezing of natuursafari zorgt ervoor dat de deelnemers vanaf nu anders door het Spijkerkwartier rondlopen want als je goed kijkt korstmossen zijn werkelijk overal te vinden!
Remco gaat nog meer interessante natuurexcursies geven dus hou de berichtgeving in de gaten.
Natuurbeleving voor jong en oud werd georganiseerd iov wijkproject Spijkerkracht i.s.m. Thialf. Financieel ondersteund door de gemeente Arnhem, de provincie Gelderland en stichting Bretano's Steun des Ouderdoms.