Op 8 oktober jongstleden is na een kort ziekbed, acteur en wijkbewoner Jan Verhoeven overleden op de gezegende leeftijd van 90 jaar.
Jan woonde sinds mensenheugenis aan de Emmastraat in het huis dat zijn vader in 1928 had gekocht en dat tot op de dag van vandaag in bezit is van de familie Verhoeven.
Hij verloor zijn vader vroeg, toen hij 5 jaar oud was en zijn moeder bleef met de zorg voor zes kinderen achter. Het gezin had het niet breed zodat een deel van het grote huis aan de Emmastraat permanent werd onderverhuurd, om extra inkomsten te verwerven.
Op 10 mei 1940 – een dag na Jan’s tiende verjaardag – bereikte de Tweede Wereldoorlog Arnhem. Deze gebeurtenis en dan met name de evacuatie in september 1944 zou een onuitwisbaar stempel drukken op de rest van zijn leven.
Na de oorlog volgde hij de opleiding aan de Toneelacademie Maastricht, waar hij in 1953 afstudeerde. Hij was meer dan dertig jaar verbonden aan Toneelgroep Theater (nu Toneelgroep Oostpool) en daarna nog aan verschillende gezelschappen waaronder het Noord Nederlands Toneel. Tussendoor speelde hij in films en in tal van televisieproducties.
Na beëindiging van zijn actieve toneelcarrière, startte hij een nieuw project: de bouw van een getrouw schaalmodel 1:10 van de woning waarin de familie Verhoeven inmiddels meer dat 70 jaar woonde, een project waar de modelbouwer die in hem huisde, zich volledig kon uitleven. Een project ook dat eigenlijk nooit af was. Nog vorig jaar liet hij mij trots zien dat het hem eindelijk gelukt was een oplossing te vinden voor de gietijzeren ornamenten van de balkons aan de voorzijde van de woning, die aan zijn hoge eisen voldeed.
Jan Verhoeven was een verhalenverteller ‘pur sang’. De ‘geboren en getogen route’ van Spijkerkwarts 2014 was hem dan ook op het lijf geschreven: voor publiek in zijn eigen huis vertelde hij over ‘zijn project’, het modelhuis. Maar ook een muzikale bijeenkomst in de Parkstraatkerk werd door hem verdiept met een mooi verhaal ter overdenking.
Een speciale plaats in zijn hart had de herinnering aan de oorlogstijd en de evacuatie. Hij sprak daarover met een mengeling van afschuw en vertedering. Afschuw over het onrecht en de verwoesting, vertedering over de boer in Empe waar hij en zijn broer tijdens de evacuatie waren ondergebracht.
Daarom ook werkte de verhalenverteller Jan Verhoeven graag mee aan de jaarlijkse dodenherdenking op 4 mei bij het monument bij de Grote Kerk en aan de herdenking van de evacuatie. Laatstelijk in september 2019 bij de herdenking van de evacuatie 75 jaar geleden in de Lommerd wist hij zijn publiek weer mee te nemen in een levendige vertelling over de gebeurtenissen in die dagen.
We zullen Jan Verhoeven en zijn verhalen missen. Hij ruste in vrede.
Joep Mannaerts
Werkgroep Erfgoed Spijkerkwartier