Bericht van de Werkgroep Spijkerkwartier via Egbert Bouwhuis, secretaris.
NB - deze pagina is op 23 feb 2023 opnieuw aangepast wegens een rare kantlijn en enkele taalfouten.
Ter zake..
Momenteel is aan de orde, het nieuwe omgevingsplan. Ondergetekende maakt deel uit van de werkgroep wijkvisie die is 'aangenomen' door de wijk (na rudimentaire presentatie in laatste wijkoverleg (9feb2023). Nadere bekendmaking volgt nog op deze site mijnspijkerkwartier.nl
Achtergrond-informatie is te vinden op:
https://mijnspijkerkwartier.nl/pagina/werkgroep-omgevingsvisie-spijkerkwartier
De wijkvisie maakt straks deel uit van dit omgevingsplan, wat het bestemmingsplan (een juridisch document!) zou moeten gaan vervangen.
Daarom
Uit de oude doos, over de wijkvisie en over gentrificatie. Dat laatste gaat over hoe de gewone mensen uit de buurt worden verdreven.
Inhoud:
A. de wijkvisie in de wijkkrant van februari 2012, zonder afbeeldingen overigens. En
B. iets over "Gentrificatie". Wat dat is. En een onderzoek naar dat fenomeen. En uiteraard met bronvermeldingen (onderaan).
A. Wijkvisie 0.1 tekst door: Lex Kwee en Jeanet Hacquebord.
In 2010 is op verzoek van het Wijkplatform een groep bewoners en ondernemers begonnen met het maken van een wijkvisie voor het Spijkerkwartier. Eerder was dat al gedaan voor Spoorhoek. Bij het maken van de wijkvisie lopen twee trajecten parallel. In het ene traject gaat het om het kiezen van thema ́s, het vinden van een structuur en het verzamelen van materiaal. In het tweede traject gaat het om de toepassingen: het gebruik van de wijkvisie om in te spelen op nieuwe ntwikkelingen, initiatieven en plannen.
Zelfredzaamheid in stand houden
Het Spijkerkwartier is voortdurend in beweging. Er wonen veel mensen, dicht op elkaar. Er zijn meer dan duizend bedrijven gevestigd.
Veel ondernemers hebben hun bedrijf aan huis of op loopafstand van waar zij wonen. De diversiteit is groot, zodat de wijk veel verschillende belangen en meningen herbergt. Ieder initiatief van buiten (gemeente, projectontwikkelaars, ...) wordt kritisch bekeken. De bewoners kunnen ook veel zelf, vooral als zij hun zeer uiteenlopende kennis en ervaring samen inzetten. Er zijn tientallen werkgroepen actief, maar door het grote aantal heeft niemand het overzicht over alle activiteiten.
Hoewel het zelforganiserend vermogen van het Spijkerkwartier groot is, wordt het sociaal kapitaal ondermijnd door twee sluipende ontwikkelingen.
1. Door voortdurende verdergaande splitsing van woningen neemt het areaal aan gezinswoningen en multifunctionele gebouwen (waar werken, wonen en publieksfuncties kunnen worden gecom-
bineerd) steeds verder af. Daardoor wordt het gat in de bevolkingsopbouw (tussen twintigers en vijftig+) steeds groter. De sociaal-stedenbouwkundige robuustheid van de wijk, het grote aantal
gebouwen met overmaat die elke generatie een andere functie kunnen huisvesten, brokkelt af. Het aandeel (kleine) woningen groeit. Daarbij neemt de parkeerdruk toe en kalft het draagvlak voor jongerenvoorzieningen af. Aangezien peuterspeelzalen, scholen en andere voorzieningen voor jongeren juist de plaatsen zijn waar regelmatige ontmoetingen bijdragen aan nieuwe verbindin-
gen, wordt de verversing van het sociaal kapitaal in de wijk steeds minder een autonoom proces.
2.Als “wijk van binnenkomst” huisvest het Spijkerkwartier veel nieuwkomers, kamerbewoners, studenten en jonge woonstarters. Dat gaat gepaard met veel doorstroming. Nu de gemiddelde woonduur al een aantal jaren geleidelijk afneemt wordt het steeds moeilijker om nieuw sociaal kapitaal aan te boren.
De combinatie van deze twee ontwikkelingen leidt er toe dat steeds meer vrijwilligerswerk wordt gedaan door een generatie van oude bewoners, die in meerderheid al meer dan twintig jaar actief zijn in de wijk. Aangezien deze groep langzaam kleiner wordt, is het voor de zelfredzaamheid van de wijk cruciaal dat er nieuwe generaties aanhaken. De opgave is dan ook om een grote groep relatief nieuwe bewoners (met en zonder kinderen) te activeren en aan te sluiten bij het sociaal kapitaal in de wijk.
Collectief geheugen
Bij deze wijk past geen traditionele wijkvisie, een net gedrukt boekje dat eens in de vijf of tien jaar wordt gemaakt door ambtenaren van de gemeente of professionals van buiten de wijk. Het moet juist een wijkvisie zijn die bewoners en ondernemers zelf maken, doorvertellen en onderhouden.
Het gaat daarbij niet om de woorden of de plaatjes, maar om de toepassingen. Want een visie die geen houvast biedt bij actuele kwesties,
en niet regelmatig in de praktijk wordt toegepast, is per definitie al snel weer achterhaald. Omdat de wijkvisie niet in de plaats komt van alle persoonlijke “kijk op de wijk” perspectieven, moet er een verzameling verhalen komen waar iedereen een eigen draai aan kan geven. Daarom heeft de
redactie een aantal principes bepaald:
• de wijkvisie is geen statisch document, dat een keer wordt gemaakt en daarna voor jaren in een la verdwijnt, maar een hulpmiddel om samenhang te zien in ontwikkelingen en thema ́s;
• de wijkvisie is geen ideaalbeeld en gaat ook niet over historie of de waan van de dag (daar zijn andere media voor), maar behandelt thema ́s die van belang blijven voor de ontwikkeling van de wijk, het leefklimaat, sociaal kapitaal en wijkeconomie;
• de wijkvisie is nooit af, maar kan wel op ieder moment worden toegepast (ook zonder dat de visie is gepubliceerd);
• zo nodig functioneert de redactie als gids om nieuwe initiatieven snel te laten aansluiten op het aanwezige wijkkapitaal.
Daarbij komen delen van de wijkvisie bij stukjes en beetjes op verschillende plaatsen te staan. Opgeschreven in ingezonden brieven in de Gelderlander, in blogs op Arnhem Dichtbij en artikelen in de wijkkrant, vastgelegd in filmpjes op YouTube en fotoverslagen op FlickR en in de achtergrondverhalen van de Spijkerkwartier app (https://spijkerspots.nl/achtergrondverhalen/).
In afwachting van de nieuwe wijkwebsite (spijkerkwartier.net) worden verwijzingen de eerste twee jaar op een tijdelijke website gezet (in 2011: 6828dc.nl). Zodra de nieuwe wijkwebsite klaar is, is het de bedoeling dat iedereen uit wijk op een centrale plaats bijdragen aan de wijkvisie kan achterlaten. Daarmee krijgt de wijkwebsite ook weer een rol als collectief geheugen over de vele ontwikkelingen en plannen.
Het gaat om de toepassingen
In het tweede wijkvisie traject gaat het om de toepassingen. Hoe kan de wijk inspelen op nieuwe ontwikkelingen en initiatieven? Wat is daarbij de beste manier om verschillende belangen en benaderingen bij elkaar te brengen? Welke krachten kunnen worden gebundeld om de Lommerd open te houden? Hoe kan een manier worden gevonden om Kunst op de Koffie al te laten doorgaan voordat alle subsidies binnen zijn? Hoe kunnen we in de zeer uiteenlopende bezwaren tegen woningsplitsing het onderliggende probleem vinden, en bij de gemeente pleiten voor een oplossing? Hoe kunnen de jaarlijkse bloembakkenactie, Spijkerrok, Spijkerkwarts en andere activiteiten die grote aantallen mensen op de been brengen worden gebruikt om nieuwe bewoners te helpen in te burgeren in het Spijkerkwartier?
Wat moet de gemeente doen als de discussie over Buitengewoon Beter lange tijd niet over rioolonderhoud maar alleen over bomen gaat? Wat kunnen we doen om de sociale infrastructuur van de wijk te versterken? Waar vinden we nieuwe mensen om mee te helpen de Vrijstaat Thialf levend te houden? Welke rol kan de buurtquiz spelen om nieuwe verbindingen in de wijk te laten ontstaan?
Zonder een wijkvisie geeft iedereen op die vragen een ander antwoord. Met een wijkvisie ook, maar dan is het iets gemakkelijker om een lijn te vinden, samenhang te zien en om er meer mensen bij te
betrekken. Het afgelopen jaar hebben verschillende bewoners hun visie op deze onderwerpen in de wijkkrant, op Arnhem Dichtbij, in de Gelderlander en op YouTube kunnen presenteren. En alle
Spijkertwitteraars die nog niet worden gevolgd door @6828 krijgen sinds kort hun tweets met de hasthag #spïjkerkwartier automatisch op de website (6828dc.nl).
Bronvermelding
A. Over de wijkvisie:
De site www.6828dc.nl is inmiddels uit de lucht en ook vrij beschikbaar, maar de web-archive-versie bestaat nog: https://web.archive.org/web/20180614025931/https://6828.nl/
Bron van de tekst van deze (2012) wijkvisie: https://www.spijkerkwartier.net/archief/wijkkrant/wijkkranten/wijkkrant_77_web.pdf
B. Over Gentrificatie:
1. Wat is dat?
Gentrificatie (Engels: gentrification), in België ook verzaveling, is een proces van opwaardering van een buurt of stadsdeel op sociaal, cultureel en economisch gebied, het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers en de daarmee gepaard gaande verdrijving van de lagere klassen uit het stadsdeel. De opwaardering gaat gepaard met een stijging van de prijzen voor onroerend goed en de huurprijzen.
2. Is dat onderzocht voor onze wijk? Ja. Negentig pagina's onderzoek door de Universiteit Utrecht:
https://www.spijkerkwartier.net/wetenswaard/VanRosseBuurtNaarYuppenwijk.pdf