In reactie op de brief van omwonenden en de zorgen die geuit werden over de overlast van de Lorentz HBS, hebben de bewoners van de HBS een brief geschreven.
Arnhem, 17 december 2020
Onderwerp: Reactie bewoners voormalige Lorentz HBS op uiting bezorgdheid omwonenden
Beste medebewoners,
Naar aanleiding van de door bewoners en belangengroepen opgestelde brief aan de Gemeenteraad, willen wij als medebewoners van het Spijkerkwartier en betrokken partij een reactie geven op de door jullie geuite ‘ernstige bezorgdheid’. Deze reactie is dan ook bestemd voor omwonenden en diegenen die deze zorgen uiten, en niet zo zeer voor de Gemeente Arnhem, daar het er voor ons niet om draait ons juridisch te moeien met het al dan niet opschorten van enige besluitvorming. Wij willen enkel aangeven wat onze visie op en perceptie van alle commotie rondom ons pand en de bewoning daarvan is.
De aan de gemeente gerichte brief – met daarin veertig zienswijzen verwerkt – heeft als onderwerp het uiten van ‘de zorgen over de overlast die zal blijven voortbestaan als de gemeente Arnhem definitieve kamerbewoning vergunt aan de exploitant van de voormalige Lorentz HBS’. Echter, het gros van de brief gaat niet over deze zorgen en de schijnbaar onvermijdelijke overlast, maar over juridische en procedurele problematiek over en weer. Dat is begrijpelijk, daar deze tergend voortslepende procedures gestoeld zijn op ooit ervaren overlast komende vanuit de HBS en ook in ons opzicht onnodig lang en scheef verlopen. Het is alleen jammer dat de oorsprong van deze rompslomp inmiddels versimpeld lijkt te zijn tot een concept – ‘de HBS’ – zonder nog écht te kijken naar de interne betrokkenen. Binnen het pand wonen 74 medebewoners van het Spijkerkwartier, die veelal buitenspel gehouden worden, terwijl er emailadressen en werkgroepen opgericht zijn om juist hen te bediscussiëren.
In de eerste alinea’s wordt benadrukt dat de wijk zich al jaren inzet om te komen tot een leefbare wijk waar het woon- en leefklimaat moet worden beschermd dan wel versterkt. De geest achter de Omgevingswet en de participatie van de wijk i.s.m. de gemeente zijn jullie inziens tenietgedaan doordat er enkel gekeken wordt naar juridische aspecten. Dat de vergunningsvoorschriften niet gehandhaafd of nageleefd worden, is een kwalijke zaak waar zowel de gemeente/ODRA als de eigenaar op bekritiseerd mogen worden. Iets wat ons tegen de borst stuit is het feit dat onder de noemer ‘wijkparticipatie’ er teams en groepen worden opgericht om overlast en andere problematiek rondom de HBS te bespreken en te communiceren, maar de bewoners van de school hier blijkbaar niet in mogen participeren.
Meermaals is er getracht contact te leggen tussen omwonenden en bewoners. Met enkele bewoners besloten we deel te nemen aan een online wijkoverleg. Er is ons gevraagd emailadressen te leveren om inzage te krijgen in de door het desbetreffende team besproken zaken, en er is een belofte gedaan daar meer informatie naar te sturen. Helaas hebben wij tot op heden geen informatie of uitnodiging ontvangen, en gaan er veel klachten over onze hoofden naar de eigenaar of zelfs wijkagenten. Zodra we aan het woord waren geweest en de contactgegevens waren uitgewisseld, werd er doorgepraat over de procedure die ons mogelijkerwijs uit ons pand zet. Dat vonden we niet alleen vreemd, maar ook pijnlijk. Dit terwijl er zelfstandige, volwassen mensen woonachtig zijn in dit prachtige pand, waar ook wijzelf trots op zijn.
Even een wat feitelijker verhaal: het Spijkerkwartier heeft momenteel 6730 inwoners, waarvan wij dus 1,09 procent uitmaken. Omdat het Spijkerkwartier een behoorlijk groot gebied beslaat, tot voorbij de Velperweg, gaan we ervan uit dat de eventuele klachten wat betreft de verkamering en overlast eerder uit de Spijkerbuurt komen. In dat geval hebben we het over respectievelijk 3365 inwoners en 2,19 procent. In het meest drastische geval is dus één op de vijftig bewoners een inwoner van de HBS. Die gegevens vallen op twee manieren te benaderen: enerzijds wordt dus een deel van de bewoners buiten wijk- of buurtoverleg gelaten, met als motivering waarschijnlijk de tijdelijkheid van diens bewoning van de buurt. Anderzijds is er wel een behoorlijk omvangrijk proces gaande over dit deel van de bewoners.
Wat er ontbreekt in het betoog in de brief, zijn concrete voorbeelden van overlast of andere ergernissen terwijl deze het onderwerp van schrijven waren. Dat deze voorbeelden er wel zijn, daar twijfelen wij niet aan. Wel zijn we benieuwd van wanneer deze klachten gedateerd zijn. Dat er in het verleden, kort na de aankoop van het pand overlast geweest is moge duidelijk zijn en daarover is volgens jullie wederzijds overleg over geweest. Hierop volgden nieuwe afspraken, waaronder een strengere selectie van bewoners. Ook werd de ‘tuin’ die grenst aan de gesloten parkeerplaats afgesloten om feesten buiten te voorkomen. De grootste overlast dateert dan ook van juli 2015.
Heden ten dage krijgen wij zelden mee waarom er geklaagd is, op enkele fragmenten na. Er wordt geklaagd over het fysieke aanzien van het gebouw, over licht aan de achterzijde, en over geluid. Dat er door de eigenaar (sneller) gewerkt moet worden aan de fysieke toestand van het pand, is voor ons net zo aan de orde als voor omwonenden. De kozijnen en ramen zijn nodig aan herstel toe en de steenmarters in het dak knagen aan de isolatie. Ook wij hameren erop dat deze gegevens niet alleen ons leefcomfort aantasten, maar ook het Rijksmonument. Zoals beschreven was de kamerverhuur een goede manier om de restauratie van het pand de financieren, en zou dat met het creëren van luxe appartementen niet haalbaar zijn. Ook wij willen zien dat de door (o.a.) ons betaalde restauratie tot stand komt.
Dat er aan de achterkant van het gebouw overlast ondervonden wordt door licht, zou alleen te voorkomen zijn door het pand leeg te laten staan, wat ons inziens een ietwat ridicule oplossing is. In de binnenstad is nou eenmaal licht aanwezig. Het moest helaas zover komen dat er bij de minste of geringste beweging op de balkons aan de achterzijde geklaagd werd, en uiteindelijk deze deuren werden afgesloten. Dat dat voor ons betekent dat het in de zomer nu niet kan doorluchten, is daargelaten, maar dat er geen contact met onszelf wordt opgenomen door omwonenden om hierover te praten, is buitengewoon jammer. Nogmaals, wij willen ook in een gezellige, mooie buurt wonen en zijn blij op deze plek te mogen vertoeven. Als paria’s behandeld te worden lijkt ons dan ook niet erg bevorderlijk voor de leefbaarheid van de buurt.
De door jullie bestempelde niet te handhaven overlast, mocht die nu nog plaatsvinden, zou volgens ons allen een stuk sneller op te lossen zijn door een overlegorgaan(tje) tussen beide partijen op te richten. Hiermee ondervangen we frustratie van beide kanten, en kan er door ons ook concreter gehandeld worden. We weten tegenwoordig vaak niet wat er verkeerd gedaan wordt, en worden alleen aangesproken op ‘verkeerd gedrag’ door onze huisbaas, zonder daarover in conclaaf te kunnen gaan. Dat wij als tijdelijke bewoners van de wijk niet op alle vlakken kunnen participeren aan de leefbaarheid of -omgeving, is logisch. Echter, wij willen niet de oorzaak van consternatie zijn als dat niet nodig is en trachten altijd bij te dragen aan een fijne Spijkerbuurt.
Wij zijn 74 mensen met ieder een eigen verhaal, die het ontzettend leuk vinden samen te kunnen leven in dit gebouw, in deze buurt. Hopelijk kunnen we daar ook écht onderdeel van worden, en begrijpen jullie onze teleurstelling wanneer er achter onze ruggen om op deze manier over ons gesproken wordt. We hoeven het hopelijk niet te benoemen, maar we hebben nooit kwaad in de zin en zijn trots op de School als onderdeel van deze buurt. We kijken uit naar meer contact met jullie, de omwonenden.
Met vriendelijke groet,
De inwoners van de Lorentz HBS
Het gebouw is vernoemd naar Hendrik Antoon Lorentz. Rijksmonumenten zei in hun register over ons aller (in Ubuntu: het rijk, dat zij wij allen dankzij ons allen) mooie gebouw, dat deze 1902 Nobelprijswinnaar hier in de Steenstraat geboren in een huis wat in de grote oorlog is vernietigd, maar werd abusievelijk door Rijksmonumenten in het register beschreven als leerling van de school. Hij werd in 1853 geboren, zijn Arnhemse roots worden geëerd met de plaquette op een jonger huis wat zijn vader later liet bouwen aan de zelfde Steenstraat. Daar op zolder en in zijn kamer deed Lorentz experimenten. Zijn vader was beroemd tuinier. Markus (een kroniekschrijver uit het begin van de 20ste eeuw) noemt dat hij bekend was door zijn gekweekte bloemkolen. Er zijn kunstwerken van Lorentz te vinden in de stad en het Sonsbeekpark. Maar vooral in de wijk, bijvoorbeeld in de Lombardstraat naast wijkcentrum De Lommerd, gemeentelijk monument. Vanuit de Werkgroep Erfgoed maken wij ons geruime tijd zorgen over de kwaliteit van ons monument, wat daar trots, maar in nood (voor 't onderhoud) stond te lijden alvorens jullie daar opwacht maakten. Er waren lange gesprekken met Portaal die bij het wijkplatform toelichting gaven op hun plannen. Je weet natuurlijk dat een schoolgebouw een unieke cultuur kent van overdag levendigheid en daarna weer de rust, stilte en soms een uil in de kalme zomernachten. Dat is met de 'exploitatie' van het gebouw door de nieuwe eigenaar radicaal veranderd. Er zijn mensen die jullie als buren hebben, die daar zijn geboren. Dus misschien bestaat dit bewustzijn in slechts gebrekkige mate bij de huidige gebruikers van ons aller rijksmonument. Maar hoe de bewoners ook lange jaren probeerden een waardige bestemming in relatie tot de naamgever te gunnen, de slapjanussen met krom geld kregen de voorrang van, onze vaste gesprekspartner, de integere en betrouwbare gemeente Arnhem, die met hun bestuur als beleid kozen voor het afstoten van vastgoed wegens exploitatielasten. Ze hadden dit ook voor ons aller gebouw De Lorentz-HBS ingezet, doorgezet en uitgevoerd zonder een gedegen inbedding in de eigen samenleving. Kortom een schoolvoorbeeld van disrespect voor de omgevingswet. En dan inderdaad komt de nieuwe trotse eigenaar in eerste aanvang vertellen over zijn plan tijdelijk eerst kamers te verhuren, wij denken hmm.. okee, vertrouwen is beter, maar we stelden de vraag: tijdelijk? Ja tijdelijk want 't zou enorm mooi worden met appartementen. Hopla mooi verhaal, gemeente blij, wij blij mits de lobby van de appartementen semipublieke ruimte zou zijn. Een week later werd de voortuin 'even gesnoeid', die tuin met liefde en aandacht een pleisterplaats was voor de natuur. Rondom een trots gebouw van statuur, in verval. Nu ja, misschien draagt dan dit inzicht een beetje bij aan de verweving van de culturen in de wijk ter ere van de naamgever. Dank u voor de aandacht.